Mycielski Zygmunt

Mycielski Zygmunt. Urodzenie i śmierć, to proste. Trudne jest życie…* ; Ur. 17 sierpnia 1907 r. w Przeworsku, zm. 5 sierpnia 1987 r. w Warszawie: hrabia herbu Dołęga, kompozytor, publicysta, pisarz i krytyk muzyczny. Szkołę średnią ukończył w Krakowie, gdzie uczył się muzyki u o. Bernardino Rizziego, włoskiego kompozytora, organisty i dyrygenta chórów. Od 1928 r. za radą Karola Szymanowskiego kontynuował edukację muzyczną w École Normale de Musique w Paryżu u Paula Dukasa i Nadii Boulanger. W 1926 r. w Paryżu wstąpił do Stowarzyszenia Młodych Muzyków Polskich, stworzonego przez bardzo liczną w tych latach grupę polskich muzyków studiujących w tym mieście. Był prezesem stowarzyszenia w l. 1934-36. Brał udział w 2 Wojnie Światowej, w kampanii wrześniowej i w 1940 r. we Francji. Jako żołnierz polskiej armii znalazł się w stalagu, potem skierowany został do przymusowej pracy u niemieckiego rolnika. Po zakończeniu wojny powrócił do Polski. W l. 1946-48 i 1957-59 współredagował Ruch Muzyczny, w l. 1960-68 był redaktorem naczelnym tego pisma. Współredagował Res Facta, Rocznik Chopinowski i Chopin Studies. W 1955 r. opublikował w Przeglądzie Kulturalnym artykuł krytykujący izolację polskiej kultury od twórczości kompozytorów w świecie. Po wkroczeniu wojsk Układu Warszawskiego do Czechosłowacji opublikował w paryskiej Kulturze  list otwarty do muzyków czeskich i słowackich, za który spotkały go restrykcje ze strony władz PRL: zdjęcie z funkcji redaktora naczelnego Ruchu Muzycznego, objęcie podmiotowym zapisem cenzury i zakaz wyjazdów zagranicznych. W 1974 r. podpisał list 15 intelektualistów i artystów do władz PRL z żądaniem udostępnienia Polakom zamieszkałym w ZSRR kontaktu z polską kulturą oraz własnego szkolnictwa. W 1975 r. podpisał memoriał 59 intelektualistów do władz w związku z projektowanymi zmianami w konstytucji. W 1978 r. uczestniczył w założeniu nielegalnego Towarzystwa Kursów Naukowych działającego w środowiskach studenckich. Mimo utrudnień w latach 70. jego utwory wykonano kilkakrotnie w ramach festiwalu Warszawska Jesień. Mycielski wyjeżdżał też za granicę oraz publikował w Ruchu Muzycznym, m.in. regularne felietony, które wydano też w wersji książkowej, w niewielkim nakładzie. W l. 1947-48 i 1952-54 był wiceprezesem, w l. 1948-49 prezesem Zarządu Głównego Związku Kompozytorów Polskich, a w l. 1985-87 członkiem jego prezydium. W l. 1954-57 i 1960-83 wchodził w skład Komisji Kwalifikacyjnej ZKP. Od 1983 r. był członkiem honorowym ZKP. Był laureatem licznych nagród: w 1952 r. otrzymał nagrodę państwową 3 stopnia za Symfonię nr 1.  Symfonię Polską  z 1951r., dwukrotnie: w 1954 r. i 1987 r.  Nagrodę Związku Kompozytorów Polskich, w 1955 r.  Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki za Uwerturę Śląską na orkiestrę i dwa fortepiany  w 1948 r., w 1961 r.  Nagrodę Specjalną Concours Musical Prince Rainier 2 De Monaco za 2 Symfonię,  w 1981 r.  Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki 1 stopnia. Otrzymał również Krzyż Kawalerski w 1953 r. i Krzyż Komandorski Orderu Polonia Restituta, Order Sztandaru Pracy w 1955 r. oraz Ordre de Mérite Culturel w Monako. Zygmunt Mycielski został pochowany w Wiśniowej nad Wisłokiem, gdzie w 1988 r. z inicjatywy Andrzeja Szypuły założono Towarzystwo im. Zygmunta Mycielskiego. Przy nim w 1990 r. powstało czasopismo Kamerton, koncentrujące się na dokumentacji oraz propagowaniu życia i twórczości kompozytora. W 1990 r. Telewizja Polska zrealizowała film Zygmunt Mycielski. Szkic do portretu. Decyzją Zygmunta Mycielskiego jego spuścizna twórcza została zdeponowana u Barbary Zwolskiej-Stęszewskiej i Jana Stęszewskiego w Warszawie. Archiwum to zawiera m.in.: szkice, rękopisy i wydania kompozycji, piśmiennictwo muzyczne i literackie, obfitą korespondencję oraz unikatowe dzienniki wydane w: Dzienniku 1960-1969 w 2001 r., Dzienniku 1950-1959 w  1999 r. oraz Niby dzienniku w roku 1998. Komponował symfonie, pieśni, balety, Zabawa w Lipinach, utwory kameralne, wokalno-instrumentalne, głównie kompozycje w stylistyce neoklasycystycznej. Wybrana twórczość Mycielskiego; Kompozycje: Trzy pieśni na sopran i fortepian do słów Cypriana Kamila Norwida, Emila Zegadłowicza i własnych z lat 1929-30; Dwie pieśni na sopran i fortepian do słów Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej i własnych  z roku 1932; Cztery preludia na fortepian i wiolonczelę w roku 1934; Pięć pieśni weselnych do słów Brunona Jasieńskiego z 1934 r.; Pięć lub Sześć miniatur na fortepian z 1934 r.; Trio na fortepian, skrzypce i wiolonczelę  w 1934 r.; Trois chants de Pétrone na sopran i fortepian  w 1935 r.; Narcyz, balet z roku  1936; Lamento di Tristano na małą orkiestrę symfoniczną pamięci Karola Szymanowskiego z lat 1937-1947; Fiat voluntas Tua, offertoire pour deux violoncelles et piano ou orgie z 1943 r.; Pięć szkiców symfonicznych  z 1945 r.; Ocalenie pięć pieśni na baryton lub mezzosopran i fortepian do słów Czesława Miłosza z lat 1946-48; Portret Muzy na głos recytujący, chór mieszany i 15 instrumentów do słów Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego z 1947 r.; Uwertura śląska na orkiestrę i dwa fortepiany z 1948 r.; Preludium na skrzypce i fortepian z 1948 r.; Kwiaty na tor na chór mieszany a cappella do słów Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego z roku 1950; Symfonia nr 1 Symfonia polska  z roku 1951; Elegia na skrzypce i fortepian z 1951 r.; Brzezina wersja 1 na sopran i fortepian do słów Jarosława Iwaszkiewicza  z 1951 r.; Brzezina wersja 2 na sopran i kwintet smyczkowy do słów Jarosława Iwaszkiewicza z 1952 r.; Zabawa w Lipinach balet w jednym akcie z roku 1952; Cztery pieśni mazowieckie na chór i orkiestrę z 1952 r.; Sześć preludiów na fortepian z 1954 r.; Koncert fortepianowy z 1954 r.; Nowy lirnik mazowiecki 10 pieśni i finał na sopran, baryton, chór mieszany i orkiestrę symfoniczną  z roku 1955; Krągły rok 6 pieśni na baryton  i fortepian do słów Jarosława Iwaszkiewicza z lat 1956-67; Wariacje matematyczne na małą orkiestrę z roku 1957; Symfonia nr 2 z lat 1960-61; Koncert fortepianowy nr 2  z roku 1962; Symfonia nr 3 Sinfonia breve z 1967 r.; Pięć preludiów na kwintet smyczkowy i fortepian z roku 1967; Napisane wczesnym rankiem na tenore profondo i fortepian do słów Czesława Miłosza  z 1971 r.; Symfonia nr 4  z roku 1972; Symfonia nr 5  z 1977 r.; Sześć pieśni na orkiestrę z 1978 r.; Wariacje na małą orkiestrę smyczkową  z roku 1980; Fantazja na orkiestrę z 1981 r.; Trzy psalmy na baryton solo, chór i orkiestrę z roku 1982; Wieczne odpoczywanie na chór mieszany albo solo z filharmonią z lat 1983-84; Liturgia sacra na chór i orkiestrę z lat 1983-84; Osiem pieśni do słów Zbigniewa Herberta z lat 1983-84; Symfonia nr 6 z lat  1985-86; Fragmenty na chór i małą orkiestrę do słów Juliusza Słowackiego z roku 1987. Publikacje książkowe Zygmunta Mycielskiego: Ucieczki z pięciolinii z 1957 r.; Notatki o muzyce i muzykach z roku 1961; Postludia z 1977 r.; Szkice i wspomnienia z roku 1999; Dziennik 1950-1959 z 1999 r.; Dziennik 1960-1969; Niby-dziennik 1969-1981 z roku 2010; Niby-dziennik ostatni 1981-1987 z roku 2012.

Źródła:
https://culture.pl/pl/tworca/zygmunt-mycielski,
https://www.polmic.pl/index.php?option=com_mwosoby&Itemid=4&id=138&view=czlowiek&lang=pl.

*w tytule wystawy został wykorzystany cytat z wypowiedzi kompozytora i pisarza.