Munch Edvard

Munch Edvard; rocznica urodzin. Ur. 12 grudnia 1863 r.w Løten, zm. 23 stycznia 1944r. w Aker, ob. część Oslo: norweski malarz i grafik. Edvard Munch przyszedł na świat jako drugie dziecko lekarza wojskowego Christiana Muncha i Laury Bjølsen. Matka Muncha zmarła na gruźlicę, kiedy jej syn był jeszcze dzieckiem. Kilka lat później ta sama choroba zabrała starszą siostrę Johanne Sophie. Zetknięcie się ze śmiercią bliskich zaważyło na rozwoju duchowym i artystycznym malarza. Motyw śmierci jest bardzo częsty w twórczości tego artysty. Rysunku i malarstwa uczył się początkowo w Kristianii, dawna nazwa Oslo. Dzięki stypendium studiował przez trzy lata 1889-1892 w Paryżu, gdzie uległ wpływom malarstwa postimpresjonistycznego. Po powrocie z Paryża wystawił swoje prace w Kristianii, wywołując nimi ogromne zainteresowanie norweskiego malarza mieszkającego w Niemczech Adelsteena Normanna. Zaproszony przez niego do Berlina w 1892 r. ze swoimi obrazami stał się przyczyną skandalu artystycznego. W Berlinie nawiązał kontakt z tamtejszą cyganerią. Przyjaźnił się ze Stanisławem Przybyszewskim, jego żoną Dagny Juel Przybyszewską, Augustem Strindbergiem i innymi artystami z kręgu winiarni Zum Schwarzen Ferkel. Wiele lat spędził w Niemczech, w Berlinie, we Francji i Włoszech. Był związany z symbolistami i szkołą z Pont-Aven. Wiele lat walczył z alkoholizmem i zaburzeniami nerwowymi. Po ciężkiej chorobie nerwowej, z której leczył się w klinice dla nerwowo chorych w Kopenhadze nowoczesną metodą elektryfikacji: nie mylić z terapią elektrowstrząsową, osiadł w Norwegii. Tworzył symboliczne kompozycje figuralne, dając w nich, w ekspresyjny sposób wyraz obsesjom erotycznym, uczuciom samotności, przygnębienia, lęku przed chorobą i śmiercią. Edvard Munch był pod wieloma względami artystą-nowatorem, zwłaszcza w dziedzinie grafiki, której techniki znacznie rozwinął. Jako pierwszy zastosował na szeroką skalę grafikę barwną. Styl artysty, to: silny kontur, płynna secesyjna linia, zróżnicowany koloryt, po 1909 r. rozjaśnił paletę, ekspresja. Twórczość Muncha oddziaływała bardzo silnie na malarstwo europejskie początku 20. wieku, będąc jednym z głównych źródeł ekspresjonizmu. W Polsce wpływ Muncha w sztuce Młodej Polski zaznaczył się dzięki Przybyszewskiemu. Wpływ Muncha widać zwłaszcza w malarstwie Wojciecha Weissa. Ułożone chronologicznie ważniejsze dzieła artysty: Chore dziecko, kilka wersji począwszy od roku 1886; Śmierć w pokoju chorego 1893 r.; Krzyk, kilka wersji począwszy od 1893 r.; Zazdrość 1890 r.; Madonna, kilka wersji począwszy od lat 1893/1894; Wampir lata 1893/1894; Pocałunek 1897 r.; Dziewczęta na moście 1901 r.; Autoportret z butelką wina 1906 r.; Gwiaździsta noc lata 1923/1924; cykl obrazów Fryz życia.

Źródła:
https://niezlasztuka.net/o-sztuce/edvard-munch-zycie-tworczosc-obsesje/ ,
https://web.archive.org/web/20100211113424/http://www.edvardmunch.info/
https://pl.wikipedia.org/wiki/Edvard_Munch