Andersen Christian Hans

Andersen Christian Hans; 2 kwietnia 1805 r. w Odense, zm. 4 sierpnia 1875 r. w Rolighed koło Kopenhagi: duński pisarz i poeta, najbardziej znany ze swej twórczości baśniopisarskiej. Urodził się w najbiedniejszej dzielnicy Odense jako syn szewca Hansa Andersena i niepiśmiennej praczki Anne Marie z domu Andersdatter. Ojciec zmarł w 1816 roku wskutek komplikacji zdrowotnych po udziale w wojnach napoleońskich, matka z powodu alkoholizmu. W dniu urodzenia ochrzczono go w domu ze względu na śmierć wielu noworodków tuż po urodzeniu. 15 kwietnia został ponownie ochrzczony w kościele św. Jana w Odense. W świat baśni pierwsza wprowadziła go babka ze strony ojca, z którą bywał w przytułku dla chorych, gdzie zajmowała się ogrodem i gdzie później przebywał jego chory psychicznie dziadek. Kilka motywów z opowieści babki Andersen wykorzystał później w swojej twórczości. Po śmierci ojca i powtórnym małżeństwie matki z Nielsem Gunersenem, Andersen wyjechał we wrześniu 1819 r. do Kopenhagi z zamiarem zostania aktorem. W latach 1820–1821 uczęszczał do szkoły baletowej w Kopenhadze. Próbował także gry w teatrze, lecz nie został przyjęty. Karierę rozpoczął jako śpiewak z wysokim sopranem, ale utracił go po mutacji głosu. Dzięki wytrwałości i dostrzeżeniu jego talentu przez króla Fryderyka 6, który odwiedził go w szkole łacińskiej w Slagelse, otrzymał w roku 1822 stypendium królewskie co umożliwiło mu dalszą naukę w szkole, a później do roku 1828 studia. Pomógł mu też Jonas Collins, który od początku wspierał jego talent. Pewniejsza sytuacja materialna pozwoliła na kontynuowanie pracy twórczej i rozwijanie zainteresowań. Za wszelką cenę starał się zbliżyć do teatru, w którym zadebiutował jako autor w 1829 r. sztuką Miłość na Wieży Mikołaja. Odtąd pisał sporo sztuk teatralnych, które nie zawsze cieszyły się powodzeniem. Wskutek braku wykształcenia jego teksty pełne były błędów ortograficznych, interpunkcyjnych i stylistycznych, a krytycy z miejsca je odrzucali. Zwiedził niemal całą Europę. Podróże przez Niemcy, Włochy i Francję skłoniły go do studiów impresjonistycznych. Ciekawość świata i ludzi, ale także nieustanny niepokój ducha, poczucie osamotnienia, kompleksy, skomplikowany charakter, nadmierna wrażliwość i egocentryzm uniemożliwiały mu znalezienie stałego miejsca i prowadzenie ustabilizowanego życia. Podobnie jak jego dziadek martwił się, iż oszaleje,. Miewał stany depresyjne i melancholiczne, a pod koniec życia chorował na gruźlicę. Wiele współczesnych biografii charakteryzuje Andersena jako osobę biseksualną, co wynika m.in. z zachowanej korespondencji twórcy do: Riborg Voigt, Edvarda Collina czy Haralda Scharffa. Na przykład do Edvarda Collina Andersen pisał: Usycham z tęsknoty do ciebie tak, jak do pięknej kalabryjskiej dziewczyny… Moje uczucia do ciebie są takie, jak uczucia kobiety. Ta moja kobieca natura musi pozostać tajemnicą. Collin we własnym pamiętniku wspominał o tym zauroczeniu Andersena: Nie byłem w stanie odwzajemnić tej miłość i sprawiło to autorowi wiele cierpienia. W kontekście skrywanej seksualności pisarza analizuje się też współcześnie jego twórczość. Miał wielu wybitnych i sławnych znajomych, do których należeli: Bertel Thorvaldsen, Adam Oehlenschlager, Johanne Luise Heiberg, Jenny Lind, Bjørnstjerne Bjørnson, Charles Dickens, Søren Kierkegaard czy bracia Grimm. W roku 1851 w wyrazie uznania dla wiedzy i zasług Andersena przyznano mu tytuł profesora, a w 1874 r. tytuł radcy. Zmarł 4 sierpnia 1875 roku na terenie posiadłosci wiejskiej Rolighed koło Kopenhagi. Debiutował w 1822 r. zbiorem utworów Młodzieńcze próby wydanym pod pseudonimem William Christian Walter. Wydał kilka tomów wierszy, wiele opowiadań, szkiców, powieści, sztuki teatralne, a także dziennik swojego życia. Do najbardziej znanych powieści  Andersena należą: Improwizator 1835, wyd. pol. 1859; OT 1836; Tylko grajek 1837. Wszystkie te powieści zawierają elementy autobiograficzne. Twórczości dla dzieci początkowo nie traktował poważnie, raczej jako zajęcie na marginesie pisarstwa dla dorosłych. Choć zastrzegał, iż jego baśnie to pudełka: dzieci oglądają opakowanie, a dorośli mają zajrzeć do wnętrza. Bardzo nie lubił gdy jego baśnie od początku uznano za dzieła dla dzieci, bez głębszego sensu. Jednak właśnie baśnie przyniosły mu wielki rozgłos i sławę. Pierwszy ich zbiór Baśnie opowiedziane dla dzieci został wydany w Kopenhadze w roku 1835, a kolejne tomy ukazały się w latach 1836 i 1837. Zachęcony powodzeniem pierwszej serii pisarz wydawał kolejne aż do roku 1872. Upamiętnienie w Polsce; Od 1973 r. na terenie obecnej dzielnicy Bielany w Warszawie znajduje się ulica imienia Hansa Christiana Andersena. Ulica Andersena jest też w: Częstochowie, Bydgoszczy, Poznaniu, Szczecinie i Tczewie. W Lublinie jest teatr im. Hansa Christiana Andersena.  W Krakowie Szkoła Podstawowa nr 101 nosi imię Hansa Christiana Andersena, w Łodzi Szkoła Podstawowa nr 64 nosi jego imię. 3 kwietnia 2004 r. Szkole Podstawowej w Bolechowie-Osiedlu nadano imię Andersena. W Warszawie jest Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi nr 318 im. Andersena, w Lublinie Społeczne Liceum Ogólnokształcące im. H.C. Andersena. W Karsku oraz w Petrykozach istnieją szkoły podstawowe im. Hansa Christiana Andersena. W Olsztynie Szkoła Podstawowa nr 25 z Oddziałami Integracyjnymi nosi imię Andersena. Przedszkola im. H. Ch. Andersena znajdują się w: Katowicach; Miejskie Przedszkole nr 1, w Żorach; Przedszkole Nr 13.  Międzynarodowy Dzień Książki Dla Dzieci. 2.04; Święto obchodzone w dzień urodzin duńskiego baśniopisarza Hansa Christiana Andersena. Dzień ten ma na celu rozpowszechnienie książek dla dzieci oraz wspieranie czytania przez najmłodszych. Święto zostało ustanowione w 1967 roku przez Międzynarodową Izbę ds. Książek dla Młodych Ludzi. Co roku gospodarzem święta jest inne państwo. W Polsce od 2001 roku odbywa się akcja społeczna Cała Polska czyta dzieciom, która ma za zadanie uświadomienie społeczeństwu wagi i wartości poznawania świata książek przez dzieci, a także ma na celu zachęcenie rodziców do czytania książek swoim dzieciom.

Źródła:
https://wolnelektury.pl/katalog/autor/hans-christian-andersen/,
https://niestatystyczny.pl/2018/04/02/hans-christian-andersen-historia-smutnego-dunczyka/,
https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/990288,Hans-Christian-Andersen-%e2%80%93-krol-bajek, https://ksiazkopedia.fandom.com/wiki/Hans_Christian_Andersen